Dzieje Dąbrowicy nierozerwalnie wiążą się z historią Rodziny Firlejów, będącej największym i najbardziej znanym rodem Lubelszczyzny.
Pierwsza wzmianka o Firlejach datowana jest na rok 1317. W tedy to Ostasz – podstoli krakowski otrzymał od Władysława Łokietka pozwolenie na lokowanie wsi na posiadanych przez siebie dobrach znajdujących się k. Lublina. Jedną z tych nowopowstałych wsi była Dąbrowica, która w niedługim czasie stała się siedzibą rodu Firlejów. Członkowie rodu do swojego nazwiska dopisywali pochodzący od nazwy miejscowości przyrostek „de Dombrowicza”.
Wielka kariera Firlejów rozpoczęła się w wieku XVI dzięki niezwykle zręcznemu dyplomacie Mikołajowi. Doszedł on do najwyższych godności w państwie otrzymując buławę wielką Koronną. Praca rodu Firlejów była doceniana przez rządzących ówczesną Polską a w szczególności Królowa Bona upodobała sobie Dąbrowice. Z tym okresem wiąże się powiedzenie „Stroi baba Firlej”.
Przez następne lata kolejni przedstawiciele rodziny stawali się gruntownie wykształconymi posiadaczami ogromnych majątków ziemskich oraz państwowych urzędów. W Dąbrowicy często gościli najwięksi przedstawiciele polskiego renesansu m.in. przez Jana Kochanowskiego. Świetność rodu dobiegła końca w II połowie XVIII w, zaś niegdyś tętniący życiem pałac popadł w ruinę. Próbę przywrócenia świetności obiektu podjęli Ojcowie Jezuici , jednakże ich wysiłki zostały przerwane przez wojnę. Obecnie w odnowionym pałacu mieści się Diecezjalny Dom Rekolekcyjny.
